Welke voeding kan je wilskracht versterken?

Herkomst van je voeding

‘Voedingskwaliteit heeft, als je er door een antroposofische bril naar kijkt, alles te maken met vitaliteitskrachten. Daarom hecht ik veel waarde aan de manier waarop voedingsgewassen groeien en hoe dieren worden verzorgd. Vanuit welk idee of ideaal werkt iemand? En werkt iemand aan dat ideaal met opmerkzaamheid, liefde en inzicht? Organismen die zich eerder kwalitatief dan kwantitatief hebben kunnen ontwikkelen bezitten een gezonde vitaliteit – ook wel etherkracht of vormkracht genoemd. Deze kracht houdt ons ‘in vorm’. Voeding uit industriële complexen draagt geen of weinig van die organiserende vitaliteitskrachten in zich en kan daarom onze wilskracht niet ondersteunen.’

Dierlijk of plantaardig?

‘Dierlijke voeding kun je beschouwen als voorverteerde plantaardige voeding. De meeste dieren die wij consumeren eten immers planten. Dierlijke voeding wordt relatief snel verteerd, omdat het maar één nivo ‘opgetild’ hoeft te worden naar het menselijke. Plantaardige voeding afbreken en ‘vermenselijken’ is een veel grotere uitdaging voor onze spijsvertering. Vanuit de antroposofie is bekend dat vlees eten je stevig op de grond zet: je bewustzijnskrachten – je denken, voelen en willen – raken stevig verankerd in je lichaam. Zo stevig dat onze wilskracht en ons gevoelsleven ‘doorstralen’ tot in ons denken, waardoor dat denken niet langer vrij is. Als vleeseter sta je dus steeds een beetje op de rem van je bewustzijnsontwikkeling. Overstappen van vlees naar een plantaardig menu vergt tijd. Als je van de ene op de andere dag stopt met vlees eten is dat voor je lichaam niet zo problematisch, maar zielsmatig kun je er angstig en onzeker door worden en de ervaring hebben dat je de grond onder je voeten verliest. Door je alleen maar te richten op het kloppend maken van de inhoudsstoffen van je menu (en die eventueel nog aan te vullen met vitamine B12) ga je voorbij aan wat deze overschakeling betekent voor je bewustzijn. Parallel aan het proces van planten leren verteren, kun je als vegetariër of veganist jouw bewustzijnskrachten ontwikkelen op een andere manier. Je moet je als het ware opnieuw zelf leren wortelen en dat kost tijd. Uiteindelijk kan de uitdaging van plantaardige voeding je stofwisseling versterken, wat ten goede komt aan je wilskracht.’

Vruchten

‘Rudolf Steiner wees op het bestaan van een bijzondere connectie tussen planten en mensen. Hij liet zien dat de mens als het ware een omgekeerde plant in zich draagt. Vanuit die wijsheid kun je leren begrijpen dat met name de vruchtgewassen op het gebied van de wil werken. Als je daaruit de conclusie zou trekken dat je het beste fruitariër kunt worden om je wil te versterken, kom je bedrogen uit. Louter fruit eten verzwakt je op de lange termijn, omdat je natuurlijk ook wortelgewassen en bladgroenten nodig hebt. Bij het eten van vruchtgewassen gaat het enerzijds om speciale vrucht-eiwitten en anderzijds om de warmte- en lichtkrachten, die actief zijn in het vruchtgebied van planten. Als het gaat om de warmtekrachten zijn vooral noten heel voedzaam.’

Granen

‘Granen schenken vooral lichtkracht. Momenteel staan koolhydraten en dus ook granen ter discussie, als dikmakers en ziekmakers. Dit komt omdat we worden overspoeld door koolhydraten in de vorm van losse suikers, die bewezen slecht voor ons zijn. In de antroposofische voedingsleer worden granen juist als bijzonder waardevol gezien, omdat we uit de langzame koolhydraten van granen onze eigen suikers kunnen bereiden. Juist die eigen activiteit van het omzetten van langketenige koolhydraten in enkelvoudige suikers geeft ons kracht. Als je granen helemaal weglaat, ontneem je de mens iets cruciaals: granen zijn de belangrijkste voedingsmiddelen die ons helpen onze ik-kracht tot stand te brengen. Helaas zijn niet alle granen, zoals rogge en gerst, makkelijk te verteren. Dat komt ook omdat we verleerd zijn om deze granen op een juiste manier te bereiden: de meeste geschoolde koks kunnen er niets mee beginnen. Moderne graanbereiding is een heel nieuw culinair gebied voor de toekomst, waaraan ik in mijn cursussen veel aandacht besteed.’

Oliën

‘Het regelmatig consumeren van goede oliën (nog een product uit het vruchtgebied) is cruciaal als het gaat om het sterk houden van je wilskracht. Gedoseerd natuurlijk. Oliën zijn warmtedragers bij uitstek, dat zit hem vooral in de werking van de meervoudig onverzadigde vetzuren. Verhit oliën daarom nooit teveel. Wat de maximale temperatuur is die een olie verdraagt zonder kapot te gaan verschilt per olie en hangt samen met het smeltpunt. Olijfolie behoudt zijn optimale kwaliteiten tot aan verhitting van 180 Celsius, voor sesamolie is dat 160 graden. Verzadigde vetten (die veel in roomboter zitten), heb je ook nodig, maar bezitten minder van die ‘innerlijke warmte’. Het populaire kokosvet is vooral een verzadigd vet en heeft dus niet de warmtekwaliteit van  de meervoudig onverzadigde oliën. Als we olie tot ons nemen, breken we die in de stofwisseling af en komt er warmte-ether vrij. Vooral deze meervoudig onverzadigde vetten zijn ook van groot belang om de stofwisseling te versterken. Vetten en oliën stonden, net als koolhydraten, te boek als dikmakers en veroorzakers van hart- en vaatziekten. Daar komt men nu gelukkig van terug. Een goede kwaliteit olie heeft juist enorme meerwaarde voor ons voedingspatroon. Voeg aan het einde van een graanbereiding een scheut olie toe, net zoals je dat bij pasta doet. Je kunt ook je brood in olijfolie dopen. Notenpasta’s werken ook verwarmend, daar kun je onder andere heerlijke sausjes van maken.’

Rauwkost

‘Rauwkost toevoegen aan je maaltijd kan, als het zinvol wordt geïntegreerd in een voedingspatroon, zeer wilsversterkend werken. Rauwe groenten verteren vraagt een ongelooflijke krachtinspanning van je stofwisseling. Niet alle mensen bezitten die kracht. Het aandeel rauwkost in je voeding vergroten, mits je het aankunt, werkt heel therapeutisch, bijvoorbeeld bij verzuring.’

Kolen

‘Kolen zijn voor veel mensen lastig verteerbaar, maar als het je lukt een koolgroente goed te verteren, geeft dat je een serieuze daadkracht. Kruiden, zoals anijs, karwij of koriander kunnen daar heel goed bij helpen. Die kunnen kolen uit hun zwaarte opheffen.’

Kruiden

‘In de schijf van vijf vind je kruiden niet terug als essentieel voedingsonderdeel, terwijl ze een gerecht kunnen harmoniseren. Kruiden voegen licht- en warmtekrachten toe. De etherische oliën van kruiden zijn aan de ene kant enorm geconcentreerd en tegelijkertijd zeer vluchtig. Daardoor hebben ze specifieke kwaliteiten, waarmee je kunt leren koken. Bij een juist en vakkundig gebruik doordringen ze de gerechten en maken die beter opneembaar én verteerbaar.’

Meer weten?

Heinz Grill | Voeding en de gevende kracht van de mens | Zorro uitgeverij

dezonnekeuken.be