Buikpijn? Haal je hoofd uit je buik

Door Redactie - In: diversen, therapie, voeding - 28 april 2018

Tekst I Hester Anschütz   Fotografie I Remke Spijkers


Naar schatting tien tot twintig procent van de bevolking heeft last van buikpijn, zonder dat daar een aanwijsbare fysieke oorzaak voor is. Buikpijn kan je levenskwaliteit behoorlijk nadelig beïnvloeden. Antroposofisch huisarts
Miriam de Zwart beschrijft wat buikpijn is, vanuit het antroposofisch mensbeeld gezien en wat zij als arts behalve pijnstillers voor de buik te bieden heeft.    

Buikpijn? Haal je hoofd uit je buik

‘Buikpijn is van alle leeftijden’, zegt Miriam de Zwart, antroposofisch huisarts in het Therapeuticum in Utrecht. ‘Kinderen zeggen als ze zich niet lekker voelen vaak dat ze buikpijn hebben, hoewel je soms bij onderzoek dan ineens een oorontsteking vindt.’ De buik is blijkbaar een gevoelige plek in ons lijf, waar we ongemakken die elders in ons lichaam of leven spelen, kunnen ervaren. Bij volwassenen lijkt buikpijn wel haast even ongrijpbaar, want voor terugkerende buikpijn, maagklachten of een opgeblazen gevoel met een veranderd ontlastingspatroon, zogeheten ‘functionele buikklachten’, zijn door de arts vaak geen fysieke oorzaken te vinden. Terwijl deze buikklachten een van de meest voorkomende redenen zijn om naar de huisarts of een maag-, darm- en leverarts te gaan. Buikpijn leidt tot veel werkverzuim, minder kwaliteit van leven en hoge kosten voor gezondheidszorg (Bron: Medisch Contact 2009). Het is voor artsen lastig om voor mensen met buikpijn een passend medicijn of therapie te vinden, ook omdat elke patiënt een eigen verhaal heeft.

Verkrampte buik

Als je met buikpijn naar de huisarts gaat, zal hij eerst mogelijke lichamelijke oorzaken onderzoeken. ‘De darm kan dwarsliggen en bijvoorbeeld niet goed doorlopen, bij vrouwen speelt de menstruatie vaak een rol of er is sprake van een blaasontsteking’, zegt huisarts Miriam de Zwart. Is een fysieke oorzaak - vaak met nog aanvullend onderzoek, soms ook nog door een maag-, darm- en leverarts – uitgesloten, dan is er dus geen aanwijsbare oorzaak, maar de patiënt heeft nog altijd buikpijn.

‘In mijn gesprek neem ik ook altijd het onderwerp voeding mee, maar ik ben er niet echt voor opgeleid, dus ik vraag er zijdelings naar en als iemand dat wenst en als het vermoeden is, dat er op dat gebied winst te behalen is, verwijs ik naar de diëtiste.’

Daarbij is het aantal mensen dat last heeft van allergieën de laatste jaren sterk gestegen. ‘Het maagdarmstelsel is een overgang tussen de buitenwereld en je binnenwereld, daar komt de wereld je lichaam binnen. Heb je op een voedingstof een allergische reactie, dan kun je dit zien alsof je iets uit de buitenwereld niet goed kunt ontvangen en tot je nemen,’ aldus Miriam de Zwart. ‘Dat zie je overigens ook bij de luchtwegen, dat het aantal mensen met hooikoorts en luchtwegallergieën sterk is toegenomen. Ook de luchtwegen zijn een grensgebied tussen binnen- en buitenwereld.’

Stapel A’4’tjes

In de zoektocht naar een mogelijke oplossing, kijkt Miriam de Zwart naar welke functie de buikpijn voor iemand heeft, welke rol de buikpijn speelt in iemands leven. ‘Ik onderzoek dan hoe dat bij iemand zit en of er misschien spannende dingen in zijn leven spelen die de buikpijn kunnen veroorzaken en waarom deze spanning zich juist in zijn buik met pijn uit.’

Welke therapie of welk medicijn ze uiteindelijk iemand voorschrijft, is individueel. Elke mens heeft zijn eigen situatie en verhaal. ‘Ik kijk altijd waar ik iemand kan ophalen, waar staat hij in zijn leven en waar ligt zijn vraag? Vaak moet je gewoon ergens beginnen. Je kunt de zieke mens zien als een stapeltje A’4tjes dat slordig op elkaar ligt. Ons doel is de papieren weer netjes op elkaar krijgen,’ aldus Miriam de Zwart. ‘Je kunt een medicijn of een therapie zien als het trekken aan een puntje van een van die papieren, met andere woorden je begint met een therapie aan een gebied in de mens te werken, dat doorwerkt op de hele mens. Net zo lang tot alle papieren weer netjes liggen. Daarvoor hebben we als antroposofisch artsen verschillende ingangen. Vaak werkt de combinatie van een therapie met een antroposofisch medicijn goed.’

Te veel bewustzijn

Miriam gebruikt voor haar diagnose onder meer het antroposofische mensbeeld met zijn drie systemen, waarbij het hoofd met het denken als het zenuwzintuigsysteem wordt benoemd. ‘Als je in je lijf zou kunnen kijken, dan zou je zien dat het in je hoofd rustig is en koel, de hersenen liggen stil in de hersenpan, er is weinig beweging. In je buik is het daarentegen donker, vochtig, warm, het beweegt er ritmisch en vormen veranderen er. Dit noemen we het stofwisselingssysteem, dat waarmee je als mens beweegt, handelt en je in de wereld voortbeweegt. Hier ontstaat je vitaliteit, je energie, die je uit de voeding haalt.’ Tot het stofwisselingssysteem behoren ook onze ledematen, die met behulp van onze energie worden bewogen. Het zenuw-zintuigstelsel, de zogeheten bovenpool, en het stofwisselingsledematensysteem als onderpool staan in wisselwerking met elkaar. Met het ritmische gebied van de ademhaling en bloedsomloop er tussenin om te bemiddelen en evenwicht te brengen.

‘Bij buikpijn komt er als het ware te veel van het koele bewustzijn uit het hoofd in je buik terecht’, legt Miriam de Zwart uit. ‘Zo ontstaat er een te groot bewustzijn vanuit de bovenpool in de onderpool. Normaal heb je geen bewustzijn van de processen die zich in je buikorganen afspelen, behalve als je ziek wordt, dan voel je het ineens, bijvoorbeeld met pijnsignalen.’ Er is een disbalans in je lichaam ontstaan en precies deze kun je met behulp van antroposofische geneesmiddelen en therapieën proberen op te lossen.

s I   Zie ook voor gebruikte bronnen: www.antroposana.nl/143

Wie is Miriam de Zwart?

Miriam de Zwart is sinds 2014 huisarts bij Therapeuticum Utrecht. Sinds haar artsexamen in 2004 werkte ze in diverse disciplines en deed tussen 2007 en 2010 de huisartsopleiding. Tijdens deze opleiding kwam zij in aanraking met de antroposofische geneeskunde, wat aansloot bij haar belangstelling voor integrale geneeskunde en haar negen jaar geleden inspireerde tot het doen van de antroposofische artsenopleiding.

s I   therapeuticumutrecht.nl

s I   Verder lezen: Welke antroposofische middelen en therapieën zijn goed voor je buik? Wil je weten wat Miriam de Zwart adviseert? Lees het vervolg van dit interview op  www.antroposana.nl/143