‘We vinden het steeds normaler om te multitasken, maar voor hooggevoelige kinderen is het funest.’

 

‘Rust brengen in de dingen’, is het eerste wat Annejet Rümke antwoordt op de vraag naar wat ouders en opvoeders kunnen doen voor hooggevoelige kinderen. Ze schetst een belangrijk uitgangspunt: ‘Hooggevoelige kinderen raken totaal overprikkeld als ze alsmaar in de actieve inputstand staan. Doe dus wat je aan het doen bent, maar niet méér. Eet als je eet. Een juf die nog iets uitlegt of een filmpje vertoont terwijl de kinderen aan het eten zijn – dat werkt niet. Onze schermpjes-cultuur stimuleert kinderen en volwassenen trouwens ook, om de hele tijd meerdere dingen door elkaar heen en tegelijkertijd te doen. We vinden het steeds normaler om te multitasken, maar voor hooggevoelige kinderen is het funest.’

Houd de buitenwereld overzichtelijk

‘Veel overgevoelige kinderen raken al aan het begin van hun leven overstresst. Bijvoorbeeld doordat ze op heel jonge leeftijd al naar een opvang worden gebracht. Er is veel te winnen wanneer je de omgeving van een kind zoveel mogelijk constant houdt. Bijvoorbeeld door te vragen of oma of de oppas naar je kind toe komt in plaats van andersom. Hooggevoelige kinderen krijgen pas toegang tot hun eigen binnenwereld en hun eigen fantasie als het rustig is in de buitenwereld.

Een duidelijk slaap- en eetritme zijn ook belangrijke steunpilaren in een kinderleven. Oudere kinderen kun je helpen bij het bewaken van hun vrije tijd. Dus niet op maandag gym, dinsdag gitaarles en woensdag kinderyoga om ‘tot rust te komen’. Eén groepsactiviteit per week is voor veel kinderen meer dan genoeg.’

Houd rekening met je kind

‘Als je rekening wilt houden met je hooggevoelige kind betekent dat soms dat je als ouders je eigen wensen even moet parkeren. Kinderen maak je over het algemeen blijer met een kampeervakantie op een Nederlands eiland of wandelen in de natuur dan met een vliegvakantie of stedentrip naar een ver land. Daar ontspannen ze helemaal niet van. Voor kinderen van gescheiden ouders is het soms extra lastig om tot rust te komen, als ze twee keer op vakantie ‘moeten’. Hooggevoelige kinderen zijn wat dat betreft de kanariepietjes in de mijn: zij haken als eersten af bij te veel prikkels.’

Gun je kind en jezelf verteertijd

‘Als je oudere kinderen hun eigen gang laat gaan, gaan ze meestal vanzelf dingen doen waarvan ze tot rust komen. Vaak vinden ze het fijn om thuis een beetje aan te rommelen; een boekje te lezen of te knutselen op hun kamer. Ik noem dat: verteertijd. Meestal zijn het de ouders die het gevoel hebben dat hun kind niet actief genoeg is, dat het zeurt of zich aanstelt. Maar hooggevoelige kinderen zullen nooit wennen aan prikkels. Je kunt hooggevoeligheid niet ‘uitzetten’. Het is ook geen aanstellerij. Met zogenaamd oefenen in het verwerken van prikkels door een vol chaotisch leven, maak je het alleen maar erger.’ Rümke raadt ouders aan om de gevoeligheden van hun kind – zoals scherpgekruide voeding, kriebelende truien, etiketjes in kleding, een sterk geurend wasmiddel of geluidsoverlast – gewoon serieus te nemen. ‘Als je uit eten gaat, ga dan bijvoorbeeld niet net onder een luidspreker zitten of vraag of het wat zachter kan. Mijn ervaring is dat het over het algemeen reuze meevalt met de weerstand die het oproept als je vraagt of het volume wat omlaag kan. Als je het maar respectvol vraagt. Ouders kunnen ervan uitgaan dat er in het leven van hun kind meer dan genoeg overblijft om zelf mee te oefenen.’

 

Indrukken verteren doen we alleen, dus sta je kind toe om regelmatig alleen te zijn.

 

Doseer indrukken

‘Ook op school is het geven van verteertijd belangrijk’, vervolgt ‘Rümke. ’Als je kinderen veel informatie geeft, moet je ze daarna de tijd geven om er iets mee te doen. Het helpt hooggevoelige kinderen als je input doseert. En ik adviseer ouders altijd om bewust om te gaan met indringende verhalen en films. Van oorlogsbeelden bijvoorbeeld kan een hooggevoelig kind nog jarenlang last hebben. Dat geldt trouwens ook voor hooggevoelige volwassenen. Niemand verplicht jou of je kind om naar het journaal te kijken.’

Blijf bij jezelf

‘Indrukken verteren doen we over het algemeen alleen, dus sta je kind toe om regelmatig even alleen te zijn. Sommige volwassen vinden dat moeilijk, omdat ze ook wel eens vergeten om verteertijd in te bouwen voor zichzelf. Maar waarom zou je, als je terugkomt van je werk, niet even je telefoon uitzetten of een halte eerder uitstappen en het laatste stukje naar huis lopen? Even niet bereikbaar zijn is voor iedereen gezond.’

 

Even niet bereikbaar zijn is voor iedereen gezond.

 

Creëer eigen ruimte

‘Je kunt kinderen helpen bij het creëren van plekken waar ze zich comfortabel voelen. Als je een nieuwe koelkast aanschaft bijvoorbeeld, onderzoek dan ook hoe stil die is en waar je hem neerzet. En hoe zit een kind eigenlijk in de klas? Hoe is het licht? Hoe is het geluid?’

Rümke oefent in haar praktijk met kinderen in het leren omgaan met afstand: ‘Ik laat ze bijvoorbeeld voelen dat het bij een spreekbeurt fijn kan zijn om een tafel tussen jezelf en je publiek te zetten. De meeste kinderen kunnen heel goed voelen op welke afstand ze van het publiek willen staan. Met iets ertussen creëren ze hun eigen veilige ruimte. Ik leer ze ook om op een veilige manier te voldoen aan de beleefdheidsregel mensen in de ogen te kijken, door ze toch nét niet in de ogen te kijken. De energie van oogcontact, zeker van iemand die boos is, heeft vaak een te grote impact.’

Rümke constateert dat de stressbelasting van kinderen, ook prenataal, nog altijd toeneemt en verwacht dat de hooggevoeligheidsproblematiek mee zal groeien: ‘Soms is een verhuizing van driehoog achter in een drukke stad naar een dorpje op het platteland een hele goede zet!’ 

---

Meer weten? Annejet Rümke is een van de sprekers op het Herfstcongres over Allergie & Hooggevoeligheid, op 29 en 30 november a.s. in Amsterdam. |  herfstcongres.nl

Of lees een eerder interview met haar over hooggevoeligheid