Jij bent nodig voor je genezingsproces

In hartje randstad werkt huisarts Jeannette van der Schuit in een bloeiende praktijk. We spreken elkaar op haar vrije dag in Therapeuticum Aurum. Ze stemde meteen in met een interview over auto-immuunziekten. Waarom eigenlijk? ‘Ons immuunsysteem vormt de basis van ons ziek- en gezond zijn. Een complex, zelfregulerend systeem, dat slechts gedeeltelijk is aangeboren. Het andere deel verwerven we tijdens ons leven, doordat ons immuunsysteem reageert op externe prikkels. De celsoorten die er deel van uitmaken, hebben een geheugen – bij sommige celsoorten blijft dat geheugen wel 65 jaar intact. Dat is fascinerend, vind je niet? Het vernieuwt zichzelf wel continu: cellen worden afgebroken, opgeruimd en opgebouwd. Binnen een jaar heeft 97% van onze lichaamscellen zich geheel vernieuwd, terwijl dat celgeheugen dus blijft.’

Wat gebeurt er nu eigenlijk als we ziek worden? Jeannette: ‘Je kunt ziekte zien als een onvermogen van ons zelfregulerend organisme: ons immuunsysteem raakt uit balans als het ons niet lukt om alles wat we tot ons nemen, onszelf eigen te maken. Dat eigenmaken doet onze ik-organisatie, die verantwoordelijk is voor de regie bij de vorming van ons fysieke lichaam. Het is een soort kenniscentrum dat waakt over ons lijf door waar te nemen, te verwerken en te reageren als het moet. Het is deze geestelijke individualiteit die onze ziel en ons lichaam tot in de eitwitstructuur vormgeeft en organiseert. Dat verklaart ook meteen waarom er in de dierenwereld nauwelijks auto-immuunziekten voorkomen – alleen mensen hebben een ‘ik’. In het geval van auto-immuunziekten blijken vrouwen ontvankelijker dan mannen. Waarschijnlijk hangt dit samen met de vrouwelijke constitutie, die van zichzelf al iets losser en minder aards is dan die van mannen. Voorbeelden van auto-immuunziekten zijn een niet goed werkende schildklier, coeliakie, reuma en diabetes type 1. In mildere vorm, wanneer er geen sprake is van veranderingen in de structuur van eigen cellen, spreken we van allergieën.’

Beschavingsziekten

Wat we zien in deze hoek van de wereld, is een enorme toename van allergische aandoeningen als hooikoorts, astma en eczeem. Deze ‘beschavingsziekten’ worden in verband gebracht met het gebrek aan blootstelling aan schimmels en bacteriën. We hebben hier immers hygiëne hoog in het vaandel staan, antibiotica worden regelmatig toegepast en er bestaat een hoge vaccinatiegraad. De PARSIFAL-studie (2006) onderzocht deze zogenaamde hygiëne-hypothese.  In vijf Europese landen werden 15.000 kinderen gevolgd die opgroeiden op het platteland – deels op boerderijen, deels niet. Ook gezinnen met een antroposofische levenswijze, die in de regel terughoudender zijn met vaccinaties en het laten voorschrijven van antibiotica, werden onderzocht. Wat bleek? De boerderijkinderen, die in contact kwamen met hogere concentraties microbiële producten en schimmels in hun directe leefomgeving werden het minst snel ziek, daarna de kinderen die niet op een boerderij opgroeiden. Ook de vrijeschoolkinderen hadden 25% minder kans op allergieën dan kinderen op andere scholen in dezelfde omgeving.’

De hele mens

‘Antroposofische artsen kijken anders naar allergische aandoeningen en behandelen deze ook anders. Zij gaan uit van de gehele mens en zien allergie als een veranderd reactievermogen van de patiënt – en dat kan best tijdelijk zijn. Een immuunsysteem is immers continu in ontwikkeling en de ik-organisatie ook. Het ligt dus niet aan de stofjes zelf, maar aan hoe jij daar, op dat moment, op reageert. Als je te weinig verankerd bent in de basis van je immuunsysteem, dan gaat het astraal lichaam zijn eigen gang en raakt je stofwisseling ontregeld. Ik zoek met de patiënt naar manieren waarop hij meer ‘in’ zijn systeem komt: uit het hoofd, in hart en nieren bij wijze van spreken. We versterken de incarnerende processen. Warmtehuishouding bijvoorbeeld: kleed je warm en neem regelmatig een bad met etherische oliën van bijvoorbeeld rozemarijn of lavendel. Koorts onderdruk ik liever niet – mits goed begeleid kan koorts je enorm helpen om schoon schip te maken. Het versterkt je immuunreactie en zet aan tot antivirale activiteit. Koorts activeert ook actieve substanties als hormonen. Dat is het mooie van de antroposofische geneeskunde: we werken niet alleen in op het immuunsysteem, maar doen dat samen met de patiënt. We spreken je aan op jouw zelfregulerend vermogen. Zodra je je eigen kracht hervindt, komt ook je ik-kracht terug. Een deel van mijn werk bestaat dus uit het samenwerken aan bewustwording en die ook als zodanig benoemen: jij bent nodig voor het genezingsproces.’

Moed

‘Na dertig jaar huisartspraktijk ben ik nog altijd enthousiast over de mogelijkheden van antroposofische therapieën en geneesmiddelen. Mensen denken soms dat ik als antroposofisch huisarts geen voorstander ben van medicijnen. Dat is zeker niet zo, maar ik maak wel andere keuzes. Het is een kunst om de juiste diagnose te stellen en het is tegenwoordig ook een kunst om helemaal uit te zieken. Mensen gunnen zichzelf nauwelijks de tijd om te herstellen van bijvoorbeeld een stevige griep. Soms is het dus een kwestie van geduld oefenen, zodat bijvoorbeeld koorts zijn werk kan doen. Andere keren adviseer ik juist om bijtijds te beginnen om een proces goed te begeleiden, soms zelfs pro-actief. Wat ik in feite doe is het ziekteproces niet op zijn beloop laten, maar in banen leiden. Anders kom je alsnog uit bij een antibioticakuur, terwijl dat echt niet altijd nodig is. Het vraagt wel moed, merk ik, als we studenten geneeskunde opleiden tot huisarts. Zij vinden het soms spannend om antroposofische geneesmiddelen voor te schrijven. Het voelt voor hen onwennig, omdat je je ervan bewust wordt dat je veel meer aanspreekt bij de patiënt dan alleen de symptomen. Mooi, denk ik dan – denk maar na over je diagnose en groei in je eigen zienswijze. Huisartsen opleiden brengt veel – over en weer. We houden elkaar scherp.’

---

Welke middelen kunnen helpen bij het beteugelen van allergieën en auto-immuunziekten?

Citrus / Cydonia (Gencydo) 

Als je te open bent, zorgen de samentrekkende eigenschappen van deze vruchten dat je weer steviger wordt. Citroen heeft een verdichtende kwaliteit en kweepeer laat slijmvliezen slinken. Gebruik van Gencydo enkele jaren achtereen (in de vorm van oogdruppels, neusspray en vooral als injectiereeks) kan er zelfs voor zorgen dat hooikoorts verdwijnt.

Goud 

Dit edelste metaal heeft stralende, harmoniserende en reinigende kwaliteiten. Het is twee keer zo zwaar als lood, waardoor het aards is, maar het houdt ook verbinding met het licht. Goud is bestand tegen corrosie en verwering, maar is wel goed smeedbaar en een prima warmtegeleider. Dat maakt dat aurum zowel het lichaam als de ziel kan aanspreken (middengebied). Goud brengt je terug in evenwicht.

Stibium of antimoon 

Een glanzend halfmetaal met kristallijne kenmerken. Het wordt ook wel een ethermetaal genoemd, omdat dit middel alles structureert, wat uit vorm raakt. Antimoon helpt de oerkrachten van onze organen weer te versterken. Het heeft een sterk incarnerend vermogen en werkt in op het ik, doordat het astrale lichaam en het etherlichaam weer verbonden raken.

IJzer 

Dit middel legt droog, daar waar te veel oplost. IJzer kan bijvoorbeeld in eiwitvorming alles samenpakken en ontstekingsremmend werken. Het heeft dus net als stibium een sterk vormende kwaliteit. Met ijzer bewaak je je grenzen en kun je weerstand bieden tegen de buiten- en binnenwereld. Het geeft weerstand bij ziekte en maakt dat het ik goed present kan zijn: een voorwaarde voor een goed functionerend immuunsysteem.

Maretak 

Dit middel versterkt, mist juist toegediend, de immuunreactie. Maretak werkt in op de afweercellen (t-cellen), die een belangrijke rol spelen binnen het immuunsysteem. Na een injectie met een maretakpreparaat stijgt binnen korte tijd het aantal sturende cellen van het immuunsysteem (T4-lymfocyten). Bij chronische ontstekingen zoals reuma, colitis en diabetes versterkt maretak het warmteorganisme. Dat stimuleert het immuunsysteem, waardoor je je lichaam weer beter kunt bemannen.

---

Wie is Jeannette van der Schuit?

Jeannette (1956) werkt samen met twee collega’s als huisarts binnen Therapeuticum Aurum in Zoetermeer. Begonnen als initiatief van patiënten én artsen, is Aurum in 37 jaar uitgegroeid tot een levendige praktijk (6600 patiënten).

Jonge huisartsen opleiden is een bewuste keuze. Soms is de antroposofische zienswijze geheel nieuw voor deze volgende generatie, soms slaat de vonk over en specialiseren zij zich tot antroposofisch arts. Jeannette deelt haar ervaringen met antroposofische geneesmiddelen verder door mee te werken aan het jaarlijkse Herfstcongres, dat openstaat voor iedereen die benieuwd is naar de antroposofische zienswijze op gezondheidszorg. Zij reist regelmatig naar het Zwitserse Dornach voor de internationale variant. Daarnaast werkt zij mee aan de Plantagocursussen voor vakgenoten die benieuwd zijn naar de precieze werking van planten, metalen en mineralen in antroposofische geneesmiddelen.