Opruimen is dankjewel zeggen tegen je huis

In de slaapkamer van het huis waarin ik opgroeide, zat de wastafel verstopt in een voormalige kast. Op een dag mocht ik als kleuter mijn moeder helpen om deze wastafel schoon te maken. Ik kreeg een poetslap en schoonmaakmiddel en ik herinner me hoe trots ik me voelde, dat ik mocht helpen. Ik herinner me de bewegingen waarmee ik de wasbak schoonmaakte, ze vervulden mij met een bijna heilige schroom.

Linda Thomas is deskundige op het vlak van schoonmaken en na het lezen van haar boek Putzen?! denk ik dat zij het bijzondere gevoel uit mijn herinnering zou begrijpen. Thomas was eigenaar van een Zwitsers ecologisch schoonmaakbedrijf, met onder meer het Goetheanum, internationaal centrum van de Antroposofische Vereniging, als klant. Zij heeft in haar jarenlange ervaring met schoonmaken gemerkt dat dit veel meer kan zijn dan alleen het verwijderen van vuil. Volgens haar is je innerlijke houding ten opzichte van het schoonmaakwerk doorslaggevend. Hóé maak je schoon, vanuit welk gevoel werk je en met welk doel? Doe je het uit plichtsgevoel, omdat het nu eenmaal moet of verzorg je met liefde je woonomgeving en kijk je met aandacht naar wat je schoonmaakt? Thomas heeft ervaren dat het verzorgen van je huis op de laatstgenoemde manier, met liefde en aandacht voor de kamer en de voorwerpen die je schoonmaakt, een veel verdergaande werking heeft en dat het resultaat langer blijft hangen!

Sfeer

Door de jaren heen heeft Thomas vele lezingen over dit onderwerp gegeven, conferenties met schoonmaken als thema geleid en een boek erover geschreven. Blijkbaar zijn veel mensen op zoek naar nieuwe inspiratie op het gebied van schoonmaken. Tenslotte hebben we er allemaal in ons dagelijkse leven mee te maken.

Thomas heeft aansprekende voorbeelden over de resultaten die haar manier van schoonmaken heeft opgeleverd. Resultaten die veel verder gaan dan een schoon huis. Ze beschrijft hoe op sociaal en menselijk vlak dingen veranderden. Zo vertelt ze hoe ze eens een kamer in een heilpedagogisch instituut schoonmaakte. In deze kamer woonde een jongen, die al dagen niet meer had geslapen. Thomas ervoer in deze kamer een sfeer van sterke weerstand. Ze nam grondig de tijd om met zorg zijn kamer schoon te maken, de muren en de meubelen, van boven tot onder. Toen ze bijna klaar was stormde de jongen binnen. Hij sprong zelfs over haar heen, waar zij op haar knieën zat schoon te maken en viel op zijn bed. Binnen enkele seconden sliep hij, om tweeëntwintig uur lang achtereen te slapen.

In een ander voorbeeld vertelt een vrouw hoe ze door Thomas’ theorie geïnspireerd haar huis met nieuwe ogen zag en het weer begon te verzorgen. Ze maakte alles met aandacht en liefde schoon. Na verloop van tijd merkte ze dat haar man ineens klusjes in huis die al lang stil lagen, begon af te maken. Door het schoonmaken was er iets in beweging gekomen, veel meer dan alleen het vuil en het stof. Het huwelijk van dit paar kreeg een nieuwe impuls en kwam weer tot leven.

Opruimfeest

Zin om zelf aan de slag te gaan? Begin met opruimen! Want voor je kunt gaan stofzuigen en soppen, moet er worden opgeruimd. Alle rondslingerende voorwerpen moeten uit de weg. Veel mensen hikken daar tegenaan. Opruimen heeft met ordenen te maken en dit is, meer dan schoonmaken, een scheppend proces, dat om innerlijke activiteit vraagt.

Zit je op dit punt om goede raad verlegen, dan is er nog iemand die hulp kan bieden. De Japanse opruimdeskundige Marie Kondo ontwikkelde een geheel eigen methode om tot een goed resultaat te komen. Deze KonMari-Methode begint met een groot opruimfeest, dat eruit bestaat al je bezittingen bewust één voor één in je handen te nemen. Kondo raadt aan per categorie te werken, dus bijvoorbeeld bij je kleding te beginnen en dan naar je boeken te gaan, vervolgens de cd’s en dan de rommeltjes en herinneringen, zoals foto’s. Elk voorwerp neem je in je twee handen, terwijl je tegelijkertijd voelt of je van dit voorwerp gelukkig wordt, of niet. Is het antwoord ‘ja’, dan gaat het op de berg van de dingen die mogen blijven. Geeft het voorwerp je geen gelukkig gevoel, dan doe je het weg.

Bevrijding

Pas als je leeft omringd door voorwerpen waar je gelukkig van wordt, kun je je huis echt opgeruimd houden, meent Kondo. Anders zitten al die dingen, waar je niet echt blij van wordt, je dwars. Je geniet veel meer van de dingen om je heen, als je ze bewust zelf hebt gekozen. Daarbij helpt deze opruimmethode ook om minder slachtoffer te worden van kooplust. Wie gelukkig is met wat hij heeft, heeft minder behoefte nieuwe dingen aan te schaffen.

Heb je moeite om afstand van iets te doen, ook al maakt het object jou niet gelukkig, maar voel je je bijvoorbeeld schuldig tegenover de gever als je er afstand van zou doen? Bedenk dan dat het voor een voorwerp, weggestopt in een kast, ook geen fijn leven is. Daar krijgt iets tenslotte helemaal geen aandacht en kwijnt het weg. Zo bezien is opruimen voor zowel mensen als dingen een bevrijding en een opluchting. Zo word je van opruimen echt opgeruimder.

Als je afstand doet van voorwerpen, raadt Kondo aan deze hartelijk gedag te zeggen en te bedanken. Kondo meent dat bewust communiceren met de voorwerpen, maar ook met je huis zelf, bijdraagt aan een opgeruimder huis en een betere sfeer. Zij zegt haar huis elke keer dat ze thuiskomt vriendelijk goedendag en ze bedankt het, dat het haar altijd weer beschutting geeft. Zij merkt dat haar huis hierop reageert met een fijnere sfeer en met duidelijke signalen; Kondo neemt bijvoorbeeld waar dat een bepaalde kamer iets nodig heeft. Zo verandert opruimen in het tonen van dankbaarheid aan je eigen huis.

Antwoord

Thomas en Kondo komen uit verschillende werelden tot dezelfde conclusie. Beiden schrijven over hun huis alsof het uit meer bestaat dan materiële dingen. Kondo gaat in haar boek niet dieper in op de achtergronden hiervan, maar Linda Thomas duidt haar ervaringen met behulp van het antroposofische mensbeeld. Zij meent dat een huis, net als een mens, ook zoiets als een levenslichaam en een ziel kan hebben, waar je mee ‘in gesprek’ kunt raken. Daarbij beschrijft Linda Thomas hoe volgens de antroposofie alle fysieke voorwerpen met geestelijke wezens verbonden zijn, zowel positieve als negatieve. Tijdens het verzorgen en het schoonmaken van deze voorwerpen, kun je deze wezens bewust vragen stellen. Wie weet, krijg je op zekere dag antwoord.