Dat zeg ik… karma!
Column I Peter Staal
‘Dokter,’ zegt Freek (58), ‘u bent antroposoof hè? Gelooft u nou dat ik al deze ellende zelf heb gekozen vanuit een vorig leven?’ Hij leunt uitdagend achterover. Hij brengt het met een glimlach, maar ik weet dat hij wel een serieus antwoord verwacht. ‘Tja,’ zeg ik aarzelend, ‘in ieder geval ga ik je er eerst mee helpen, voordat ik weet waar het vandaan komt.’
Karma en reïncarnatie, een moeilijk maar toch steeds meer geaccepteerd onderwerp van de antroposofische menskunde en geneeskunde. Zozeer geaccepteerd zelfs, dat ik heb besloten dat je er vanaf 2013 gewoon columns over kunt schrijven. Terwijl ik er soms al last van kan hebben dat de dag niet helemaal verloopt zoals ik wil, te druk, te veel visites, krijg ik mensen op het spreekuur wiens leven net zo verloopt als mijn dag. Chaotisch en niet zoals je gepland hebt. Ik moet dus niet zeuren over mijn kleine dagelijkse beslommeringen, denk ik dan. Hoe ga je als arts om met zingevingsvragen in de praktijk? Vaak vragen patiënten er naar en dat kan soms gelukkig luchtig verlopen.
Zo ook bij Freek. Hij is een met de antroposofie sympathiserende maar kritische patiënt, altijd in voor een pittige discussie, maar met humor. Met het karmabegrip heeft hij kennelijk moeite. Hij heeft stress en veel last van darmkrampen door spastische darmen.
Ook nu is hij in voor een kritische noot. Hij trekt zijn wenkbrauwen op en vervolgt: ‘Dokter, gelooft u dat nou werkelijk, al die flauwekul over karma en dat het hebben van een ziekte een zin heeft?‘ ‘Ja,’ zeg ik stoer: ‘het leven is soms als een dag. Het kan meevallen en tegenvallen, maar je bent zelf altijd de persoon die er een gevoel en een oordeel over heeft!’ Daar heeft hij even niet van terug en geeft dat toe met een minzaam glimlachje. ‘Nou, leg mij dan maar eens uit waarom ik weer zo’n last heb van m’n spastische darmen.’ ‘Nou, Freek, bij spastische darmen kan het zijn dat je stress te maken heeft met onmachtgevoel: je weet wat je wilt, je voelt dat het zo moet, maar handelend krijg je het niet voor elkaar.’ Hij zwijgt en kijkt me aan alsof hij een goochelaar zojuist een bijzondere truc zag uithalen. ‘Het is verdorie een raadsel hoe het u iedere keer lukt dit soort zaken te zien. Bent u helderziend?‘ Ik leg hem uit dat ik niet helderziend ben, maar gebruik maak van de kennis van het drieledig mensbeeld, dat lichamelijk bestaat uit hoofd, hart en buik en psychisch uit denken, voelen en willen. Ik verricht lichamelijk onderzoek bij hem en kom tot de conclusie dat zijn diagnose - spastische darmen - klopte. Tevens komt Freek tot de conclusie dat ik het met mijn inzicht over zijn onmacht ook bij het rechte eind heb. We bespreken de therapie en dan zegt hij aan het eind van het consult: ‘Maar dokter, dat drieledig mensbeeld heeft toch helemaal niets te maken met karma?’ ‘Nee,’ zeg ik, ‘dat heeft niks met karma te maken.’ ‘Fijn,’ zegt hij grijnzend, ’dan hoef ik daar gelukkig geen rekening mee te houden en kan ik tóch beter worden. Ik heb wel begrepen dat ik nu eerst aan mezelf moet werken, maar dank u weer hartelijk voor deze ontmoeting.’ In de deuropening als wij elkaars hand schudden zegt hij: ‘Ik heb nieuwe zin gekregen om er wat mee te doen, hartelijk dank.’ Ik kan het niet nalaten deze inkopper te verzilveren en roep hem na: ‘Dat zeg ik… karma!!’ Breed glimlachend verlaat hij het pand…
s I Peter Staal is antroposofisch huisarts