Peter Vandermeersch is opgeleid als kok, maar zijn kennismaking met de antroposofische voedingsleer en de voordrachten en boeken van Heinz Grill veranderden zijn kijk op voeding. Omdat hij besefte dat bestaande koksopleidingen en kookcursussen weinig vakkennis hebben over hoe je op een vitaliteits-inclusieve manier vegetarisch kunt koken, richtte hij zijn eigen kookschool op even buiten Brugge. In ‘De Zonnekeuken’ leert hij mensen hoe ze nieuwe voedingsinzichten om kunnen zetten in een vegetarische keukenpraktijk.

Nieuwe voedingswetenschap

‘Voordat ik iets zinvols kan zeggen over voeding in relatie tot de wil, zal ik eerst moeten uitleggen wat ik onder ‘de wil’ versta,’ zegt Peter Vandermeersch. ‘Willen zie ik, vanuit een antroposofische achtergrond, als een kracht van het bewustzijn. Net zoals denken en voelen dat zijn. Als je dus vraagt naar de werking van voeding op de wil, dan gaat dat wat mij betreft over de werking van voeding op het bewustzijn.’ Die vraag wordt in onze tijd eigenlijk niet gesteld. ‘Ons hedendaagse denken over voeding is opgebouwd rondom twee vragen. De ene: welke stoffen bevat de voeding? En de andere: voor welk lichaamsdeel of voor welke lichamelijke klacht zijn die stoffen goed? Bijna alle kook- en dieetboeken zijn vanuit deze twee vragen geschreven.’

Vanuit de antroposofische omgang met voeding kun je ruimer en breder leren kijken naar wat je bereidt en eet. Je leert zien dat eten meer is dan een verzameling voedingsstofjes. Dat voedsel ook levenskracht in zich draagt. ‘En’, benadrukt de kok nog eens, ‘dat voeding een werking heeft op ons bewustzijn, op ons denken, voelen en willen. Deze inzichten kunnen de hedendaagse voedingsleer ongelooflijk verruimen. In plaats van het in standhouden en verbeteren van onze fysieke gezondheid – het doel van de huidige voedingswetenschap – zou met deze aanvullingen voedingswetenschap in dienst kunnen gaan staan van onze bewustzijnsontwikkeling.’

 

‘Voeding heeft een werking op ons bewustzijn, op ons denken, voelen en willen’

 

Twee wegen naar de wil

Als je over de wil spreekt, heb je het eigenlijk over wilskracht. Antroposofisch bekeken zetelt die kracht in ons stofwisselings-ledematenstelsel. ‘Vanuit onze buik ‘straalt’ de wil centrifugaal uit, naar de rest van het lichaam. Dit ‘stelsel’ is, naast het hart-longstelsel en het zenuw-zintuigstelsel, een van de drie systemen waarin je het menselijk lichaam kunt differentiëren.’

Om de wilskracht goed te begrijpen moet je leren zien dat die via twee wegen wordt opgebouwd. De ene weg is van bovenaf: vanuit ons denkbewustzijn (het hoofd), via ons gevoel (het hart) naar ons onderlichaam. De andere weg is van onderaf: vanuit het onderlichaam, via onze voeding en stofwisseling, naar onze geest. Peter Vandermeersch vindt het belangrijk om deze wegen te onderscheiden. ‘De eerste weg voert van ideeën en idealen naar de praktijk. Op deze weg ordent het denken via het voelen van bovenaf de wilskrachten. Het is een lastige weg voor de meeste mensen in deze tijd. Eentje die veel kracht kost. Ik bedoel niet de idealen van de tijdsgeest, van snelle en explosieve groei. Dat soort idealen zijn over het algemeen makkelijker te verwerkelijken. Het zijn de kwalitatieve, de geestelijke idealen, die veel moeite kosten om te bewerkstelligen. We kunnen deze idealen wel denken, maar in het proces van het op de grond zetten zijn we aan het strijden en worstelen. In zijn algemeenheid kun je daarom zeggen dat onze huidige cultuur lijdt aan wilszwakte. Een belangrijke verstorende factor in het uitvoeren van onze plannen, waar we in bijna alle levensgebieden last van hebben, is het materialistisch georiënteerde rendementsdenken. Alles moet groeien en winstgevend zijn, en graag zo snel mogelijk.’

 

‘Onze huidige cultuur lijdt aan wilszwakte’

 

Oefenen

Om uit de greep te komen van die eenzijdige manier van denken bestaan allerlei antroposofische ziels-oefeningen die je kunnen helpen om de wilskracht vanuit het denken te versterken. Peter: ‘Maar daarmee alleen ben je er niet. Om die gesterkte wil goed te laten ‘aangrijpen’ heb je van beneden, vanuit de stofwisseling, de vitaliteitskrachten van gezonde voeding nodig. Maar ook vanuit die kant stuiten we op problemen. Rudolf Steiner beschreef dat we in onze tijd met een ernstige verslechtering van de voedingskwaliteit te maken zouden krijgen. Dat die armer zou zijn aan levenskrachten. Hij sprak over een verzwakking van de wil van de mensheid die daarvan het gevolg zou zijn.’ Enigszins bedrukt voegt hij toe: ’Dit is helaas waarheid geworden, want de hedendaagse klassieke landbouw – waarin het kwantitatieve winstgerichte denken ook voorop staat – produceert voeding waarin niet alleen minder mineralen, maar ook minder levenskrachten terug te vinden zijn.

Dat kun je zichtbaar maken door voeding te onderzoeken met een  zogenaamde beeldvormende onderzoeksmethode, zoals bijvoorbeeld de kristallisatiemethode. En het zijn nou net die levenskrachten die voeding waardevol en echt voedzaam maken. In de biodynamische landbouw legt men een groter accent op de kwaliteit, op het ontwikkelen van levenskracht in voeding.’

 

‘Steiner beschreef dat we in onze tijd met een ernstige verslechtering van de voedingskwaliteit te maken zouden krijgen’

 

Wat moet je eten?

‘Soms ontmoet ik mensen die heel consequent gezond eten – alles biologisch en biodynamisch. Dat is prachtig, maar alleen daarmee ben je er ook niet. Je kunt jezelf niet wilskrachtig eten, helaas. Het gaat erom beide kanten – die van de ontwikkeling van het bewustzijn én de kant van vitale voeding en gezonde vertering – te verzorgen en in een synthese te brengen.’

Maar hoe werkt dat dan in de praktijk? Welke voeding werkt wilskrachtversterkend en welke niet? Welke invloed heeft de herkomst van voeding op je wilskracht? Wat doen kruiden? Welke oliën en

vetten zijn gunstig? Wat is het verschil tussen de werking van dierlijke en plantaardige voeding? Wat doet rauwkost? En welke speciale waarde hebben vruchtgewassen? Daarover valt een heleboel te vertellen. Peter Vandermeersch zet een aantal inzichten voor je op een rij in een verdiepingsartikel.

---

Peter Vandermeersch ontdekte in de jaren ’90 de wereld van de natuurvoeding via de macrobiotiek. Nadat hij zijn koksdiploma behaald had, leerde hij via de boeken van Rudolf Steiner en Heinz Grill een verruimend en leven-inclusief aspect van voeding kennen. Hij richtte zijn eigen vegetarische kookschool ‘De Zonnekeuken’ op en verzorgt sinds 2007 kooklessen, voordrachten, opleidingen en teambuildingslessen. Recentelijk vertaalde hij het Duitstalige voedingsboek van Heinz Grill: ‘Voeding en de gevende kracht van de mens: de geestelijke betekenis van de voeding’, waarin het levende aspect van voeding verder wordt uitgewerkt.                                                      

dezonnekeuken.be