Innerlijke rust

Deze column over meditatieve oefeningen wil een baken van rust bieden in deze stroom, een klein akkertje waarop innerlijke kracht kan groeien. Waarin je al lezend meegenomen wordt naar bronnen van menselijkheid en spirituele gezondheid. Met de verkwikkende helderheid van onze aandacht als het warme licht van de zon, onze liefdevolle zorg als levendragend water en de rijkdom van onze ziel als vruchtbare bodem. Dankbaar voor wat we zo samen kunnen ontdekken en laten bloeien.

Spiritualiteit heeft de mens in alle culturen en tijdperken begeleid. Het is misschien wel de ultieme bron van gezondheid, want spiritualiteit gaat over het verzorgen van de verbinding met je oorsprong en de bronnen van het bestaan. Maar ook over het waarderen van ieder moment waarin je jouw eigen uniek(e) zijn kunt beleven. Zo ontstaan ontplooiingskansen. Spiritualiteit gaat ook over creatief en toekomstgericht iets wezenlijks kunnen bijdragen vanuit je eigen talenten ten dienste van de ander en van de wereld. Vanuit verbondenheid afstemming en evenwicht zoeken vraagt voortdurend innerlijke beweeglijkheid. Dit is louter mogelijk vanuit standvastigheid en innerlijke rust. Zoals een weegschaal tussen de beweeglijke schalen een steunpunt nodig heeft en in het midden: een ijkpunt.

Hoe versterken we dit innerlijke rustpunt in onszelf? Hoe kunnen we een rustige ruimte scheppen waarin we niet alleen voor onszelf standvastigheid vinden, maar ook de wereld een innerlijke rustplaats bieden waarin het wezenlijke, het essentiële, het oorspronkelijke zich kan tonen? Antroposofische meditatie kan hierbij een grote hulp zijn.

De Rustmeditatie van Rudolf Steiner is bijvoorbeeld zo’n eenvoudige en krachtige meditatietekst om standvastigheid mee op te bouwen. Deze tekst beschrijft stap voor stap wat er gebeurt terwijl je de woorden in jezelf tot leven brengt.

Zoek even een rustige plek en neem de tijd om de woorden te laten klinken in je hart. Richt eerst je aandacht op de eerste zin en laat hem innerlijk klinken (dus zonder hardop uit te spreken): Ik draag rust in mij. Neem waar - zonder te interpreteren of te oordelen - wat er hierdoor verandert in je hart. Focus dan op ieder woord apart terwijl je waarneemt wat dit woord met je doet: Ik - brengt je dicht bij jezelf. Je kunt dit voelen. Voeg je nu het tweede woord toe, dan merk je dat je beleving verandert: Ik draag. Je wordt je bewust van een hele nieuwe kwaliteit en ervaring. Ik draag kan je beleven en tegelijk leer je hierdoor dat het vermogen om te dragen een wezenlijke eigenschap is van jouw Ik.

---

Rustmeditatie

Ik draag rust in mij,

ik draag in mezelf

de krachten die me sterken.

Ik wil me vervullen

met de warmte van deze krachten.

Ik wil me doordringen

met het vermogen van mijn wil.

En ik wil voelen

hoe rust uitvloeit

in mijn hele bestaan,

als ik me sterk maak

om de rust als kracht

in mezelf te vinden

door het vermogen van mijn streven.

---

Dan neem je het derde woord erbij: rust. Merk dat hierdoor de beleving van het dragen, zowel als van Ik veranderen. Rust werkt als het wordt gedragen door het Ik. Ik draag rust. Neem even de tijd om deze beleving volledig tot je bewustzijn te laten doordringen, zodat het je hele innerlijk vervult. Voeg dan toe: in mij. Hiermee omhul je als het ware de beleving dat je rust in jezelf kunt dragen: dan wordt de rust deel van jezelf.

Deze stappen kun je regelmatig herhalen met deze eerste zin, waarbij de woorden aan innerlijke kracht winnen. Merk op hoe de beleving innerlijk waarneembaar wordt als je de woorden laat doordringen. De woorden ontwikkelen geleidelijk aan hun kracht. Ze worden werkzaam: wat ze beschrijven voltrekt zich nu in jouw ziel: jij draagt rust in jezelf. Deze ervaring wordt beschreven in de volgende regel die je innerlijk versterkt: Ik draag in mezelf de krachten die me sterken. Ook hier kun je op dezelfde manier tewerk gaan als met de eerste zin: woord voor woord voeg je toe en je beleeft hoe ieder woord je anders beroert.

Met de volgende zinnen van deze meditatie ontvouwt en verdiept zich steeds meer het wezen van innerlijke rust. De rust leidt je naar de warmte van je wil en wordt een krachtbron terwijl je je verbindt met de mogelijkheden die je in je draagt.

Deze ervaring kun je met deze eenvoudige meditatietekst steeds opnieuw in jezelf oproepen. Je wordt ermee vertrouwd, ze wordt deel van jou. Blijf je trouw aan de innerlijke beleving van deze woordmeditatie, dan kan deze bron van rust steeds meer gaan stromen, de wereld in. Wie of wat je ook ontmoet, aan de oevers van deze stroom kunnen zij zich laven. In je ontmoetingen met andere mensen en met de wereld stroomt deze levenskracht steeds mee. Ze geeft je het vermogen om jezelf in te brengen in iedere ontmoeting, ze voedt je verbindingen en integreert ze in jezelf. Zo draag je de mensen en de wereld die je ontmoet in je innerlijke rust!

---

De oorsprong van antroposofische meditatie

Rudolf Steiner (1861-1925) heeft zijn hele leven gewijd aan de antroposofie: een weg om het spirituele in de mens te verbinden met het spirituele in de wereld. Als kleine jongen had hij al toegang tot zowel de zintuiglijke wereld als tot de spirituele, scheppende krachten die hierin werkzaam zijn. Steiner ontwikkelde een wetenschappelijk gefundeerde praktijk om zijn ervaringen voor iedereen toegankelijk te maken. De oefeningen waarmee je dit kunt bereiken, beschreef hij onder andere in zijn boek De weg tot inzicht in hogere werelden. Vele mensen vroegen hem om raad en vaak gaf hij hen dan een spreuk of korte woordmeditatie die behulpzaam kon zijn in hun persoonlijke zoektocht. Een bundeling van deze spreuken en meditaties vind je in zijn boek Gedichten, spreuken, meditaties. Op de vraag hoe vaak iemand zou kunnen mediteren antwoordde Steiner: ‘naar behoefte en naar mogelijkheid’.

Het Atelier voor Antroposofie & Samenleving ontwikkelt cursussen en scholingstrajecten waarin je al oefenend leert om deze meditatiepraktijk met anderen te verkennen en te integreren in je leven en in je werk. | atelierantroposofie.nl

Rudolf Steiner
De weg tot inzicht in hogere werelden | Steiner Vertalingen
Gedichten, spreuken, meditaties | Steiner Vertalingen

---

Bart Vanmechelen (1963) is directeur van heilpedagogisch dagverblijf De Speelhoeve in Boechout (B) en werkt voor de Anthroposophic Council for Inclusive Social Development, waar meditatie een belangrijke kern vormt bij het werken met zorgprofessionals en belangstellenden. In Ita vertelt Bart je over verschillende meditatie oefeningen omdat ze zo praktisch en helpend zijn. Je kunt ze altijd en overal doen! Wil je Bart iets vragen over antroposofische meditatie? Stuur hem een bericht via: hartedialoog@gmail.com