Verzegelen
Tekst Peter Borm – integratief tandarts | Beeld Jeremy Bishop / Unsplash
Fissuren: ooit van gehoord? Dit zijn de groeven in tanden of kiezen. Je kunt niet je ouders of voorouders aankijken voor het hebben van dergelijke groeven. Het blijvende, volwassen gebit vormt zich immers pas ná je geboorte en hangt nauw samen met hoe je jezelf ontwikkelt.
Een kies of tand ontstaat, heel simpel gezegd, vanuit een tandkiem in de kaak; als een knobbel met pieken en dalen, waar het glazuur uit stroomt als lava uit een vulkaan. Glazuur wordt aangemaakt door aparte daarvoor bestemde cellen (ameloblasten), die nadat ze dat proces voltrokken hebben, afsterven en volledig verdwijnen. Glazuurvorming vindt dus slechts eenmalig plaats voordat tanden en kiezen door komen, maar het duurt alles bij elkaar wel 6 á 7 jaar. Als om wat voor reden dan ook de versmelting van het glazuur niet volledig heeft kunnen plaatsvinden, tot in alle uithoekjes van tand of kies, heeft dat een kwetsbare plek tot gevolg. Die plek is vaak nog smaller dan de haar van een tandenborstel. Dat is de eigenlijke groef waar vaak het eerst gaatje ontstaat (Cariës). Want bacteriën zijn nog veel kleiner: een groef heft ongeveer de afmeting van een tienbaans snelweg ten opzichte van bacteriën. Dat de tandarts hier iets aan moet doen, is noodzaak.
Vroeger werd het probleem van dergelijke groeven opgelost door het zogenaamde fissuurbeslijpen. De gedachte daarachter was, dat als de groef wat meer opengelegd zou worden, deze beter schoon te houden zou zijn. Dat bleek tegen te vallen. Spoedig werd deze ingreep ingehaald door de ontwikkeling van de vloeibaardere composieten, waarmee de groef wordt opgevuld. In Nederland kennen we dit reparatieproces als ‘sealen’. In België noemen ze het ‘groevenverzegeling’ – wat mij betreft een duidelijker term. Door de groef te verzegelen, kan cariës niet tot nauwelijks meer ontstaan. Dat is goed nieuws.
Dan rest nog de vraag hoe het komt dat tandglazuur steeds vaker stolt nog vóórdat alle pieken en dalen van het tandbeen bedekt zijn. Glazuurvorming is een kristalliserend zenuw-zintuigproces, waarvan we ons niet bewust zijn. We voelen niks van die versmelting, maar het is wel een continu proces dat zich in die 6 á 7 zeven jaar voltrekt. Voor mij hangt gebitsvorming samen met je levensloop en je welbevinden. Ook tandglazuur reageert op hoe jij je voelt en je als mens ontwikkelt. Ik vermoed dat we tegenwoordig te veel afgeleid worden om glazuurvorming ongestoord te laten plaatsvinden. Onze levens zijn al vroeg vol van prikkels. De lockdown heeft ons misschien bewuster gemaakt van alleen al de hoeveelheid omgevingsgeluid waarmee we hebben leren leven. Ook straling en stress zijn mogelijk van invloed. Gelukkig houdt de tandarts tijdens de halfjaarlijkse controles de verzegelde groefjes nauwlettend in de gaten.
Peter Borm houdt praktijk in Arnhem. Hij gaf les aan de Duitse opleiding antroposofische tandheelkunde en werkt in Nederland structureel samen met een integratief arts en met meerdere euritmietherapeuten.