Ieder mens zijn eigen kracht

Patientempowerment, een begrip dat rondzingt in zorgland, is een ander woord voor het patiënten helpen om mondiger te worden en meer te betrekken bij hun ziekte. Dat merk ik in mijn werk als specialist laboratoriumgeneeskunde aan het feit dat er allerlei mogelijkheden bestaan om ’zelftesten’ te doen zonder tussenkomst van een arts. Dit varieert van een simpele test voor blaasontsteking tot en met een compleet ‘genenpaspoort’. Die ontwikkelingen bekijk ik met gemengde gevoelens. Ik vind het heel goed dat mensen zich bewust worden van hun eigen lichaam en de invloed die ze hebben op het gezond houden ervan. Maar het lijkt wel of álles aan het hebben van een gezond lichaam wordt opgehangen. Alleen het resultaat -gezondheid- telt, in deze utopie van de maakbare wereld. Een gevolg hiervan kan zijn dat we medicatie gaan nemen op grond van een zelf aangetoonde kwaal. We behandelen dan de ziekte (in feite het ongewenste resultaat) in plaats van de oorzaak ervan.

Als je kijkt hoe de antroposofische geneeskunde werkt, dan is dat júist vanuit de oorzaak, door de beschouwing van processen in de hele mens. Wat wil dat zeggen? Er wordt ondermeer gekeken naar de verhouding die er is tussen opbouw en afbraak in het lichaam. Ook zegt bijvoorbeeld een probleem met de longen iets anders dan als er afwijkingen zijn in de darmen. Al deze waarnemingen worden in samenhang met elkaar bekeken. Dit kan het beste door een objectieve invoelende waarnemer worden gedaan: de hierin geschoolde antroposofische arts. Deze maakt een uniek en patient-eigen behandelplan waarin verschillende in- en uitwendige antroposofische therapieën samen ondersteunend kunnen werken in het genezingsproces van de patiënt.

Medicatie heeft daarin niet per se een prominente plek. Het belangrijkste is dat de patiënt erachter komt welke ziekmakende processen zijn gezondheid uit balans brengen. Als ik bijvoorbeeld bij een slaapstoornis Hepatodoron® zou nemen, omdat ik dit als advies in een boekje of op een website zie staan, sla ik dit ‘individuele proces’ over. Terwijl juist dit proces als doel heeft om mij te helpen in ‘zelfgenezing’; zoveel mogelijk gebruik maken (en stimuleren) van de eigen kracht in plaats van ‘niet-eigen’ middelen. Het kan best zijn dat ik er met hulp van een antroposofische arts achter kom dat ik met een slaapprobleem beter ’s avonds laat niet met de computer kan werken en meer (buiten) moet bewegen. Als ik zelf niet in staat blijk om dat te veranderen, mijn ‘proces aan te gaan’, zal de arts me wellicht euritmietherapie of biografische gesprekken voorschrijven, misschien bijvoorbeeld ook ondersteunende inwrijvingen, of medicatie. Uiteindelijk zal mij dat helpen om gericht naar mijn dagindeling te kijken en daarin eigen keuzes te maken.

Empowerment evolueert dan tot het mensen voorzien van de juiste informatie waarmee ze zichzelf kunnen versterken, preventief of als zelfzorgmethode. En daarmee krijg ik ook nog eens bewustzijn over de balans tussen mijn persoonlijke gezond- en ziekmakende processen. Iedere disbalans (ziekte) is een mogelijkheid om jezelf onder de loep te nemen. Zo nodig dus met de spiegel van de antroposofische arts of therapeut als extra power.